Het hepatitis D virus (HDV, ook wel hepatitis delta genoemd) is een incompleet RNA virus met acht verschillende genotypes. Vanwege het incomplete HDV RNA is het virus op zichzelf niet in staat om in de hepatocyt te repliceren. Wanneer in de hepatocyt ook het hepatitis B virus (HBV) aanwezig is, kan HDV echter wel repliceren. Om deze reden komt HDV alleen voor bij patiënten met een HBV infectie.1,2
Wereldwijd heeft minimaal 5% van de patiënten met een chronische HBV infectie een HDV co-infectie, hoewel de prevalentie sterk verschilt per regio.1 In Nederland is de prevalentie van HDV laag, maar is de incidentie wel stijgende door toegenomen migratie.3 Wereldwijd is genotype 1 het meest voorkomende genotype, behalve in Azië waar genotype 2 het meest prevalent is.2 HDV heeft dezelfde transmissieroutes als HBV. Het kan seksueel en via bloed-bloedcontact worden overgedragen. Ook verticale transmissie is mogelijk, hoewel dit zeldzaam is.1,3
HDV kan bij gelijktijdige besmetting met HBV een acute hepatitis geven, of bij latere besmetting een superinfectie. Een acute hepatitis is meestal mild, hoewel er ook een fulminante hepatitis kan optreden. Minder dan 5% van deze gevallen van acute hepatitis gaat over in een chronische hepatitis D infectie.1 Een HDV superinfectie van een HBV patiënt leidt vaak tot een plots opvlamming van een stabiele HBV-infectie. In tegenstelling tot de HDV co-infectie gaat de superinfectie in 90% van de gevallen over in een chronische infectie.3
Een HDV infectie wordt gezien als de meest ernstige virale hepatitis die er is. De reden hiervoor is dat het van alle virale hepatitiden de snelste progressie naar cirrose, hepatocellulair carcinoom en lever-gerelateerde mortaliteit geeft.1-3 In alle leeftijdsgroepen geeft HDV infectie bij 70-90% van de patiënten een versneld ziektebeloop, waarbij progressie tot cirrose ongeveer tien jaar versneld wordt1. Progressie tot cirrose is sneller bij HDV genotype 1 dan bij type 2.2
Een patiënt met een chronische HDV infectie heeft pas een behandelindicatie wanneer er sprake is van een actieve hepatitis met verhoogde transaminasen.2,4 Een belangrijke reden hiervoor is dat er geen effectieve behandeling voor HDV bestaat. De meest toegepaste behandeling is momenteel Peg-interferon-alfa. In verschillende studies werd hiermee een virale respons bereikt bij 17-47.1% van de patiënten.5 Echter, een relapse van HDV is zeer frequent, waardoor 24 weken na staken van de behandeling nog slechts ongeveer 25% van de patiënten een negatief HDV RNA heeft. Ook na deze periode is er nog kans op relapse, waardoor het van belang is om HDV RNA langdurig te monitoren.5 Momenteel worden er enkele nieuwe medicamenten getest in fase-2 trials.6
Er is geen vaccinatie tegen HDV beschikbaar. Omdat HDV niet kan repliceren zonder HBV, wordt een HDV infectie wel voorkomen door een HBV vaccinatie.1